نام فایل : زیست و ازمایشگاه تنظیم بیان ژن

فرمت : .pptx

تعداد صفحه/اسلاید : 32

حجم : 0 مگابایت

بنام خدا
زیست و آزمایشگاه سال چهارم
تنظیم بیان ژن
*تعریف: روشن و خاموش شدن ژن‌های مختلف در زمان مناسب
a)ژن روشن یا بیان‌شده: ژنی که مورد استفاده قرار می‌گیرد (ساخت محصول ژن)
b)ژن خاموش یا بیان نشده: ژنی که مورد استقبال قرار نمی‌گیرد.
الف)پروکاریو‌ت‌ها
a)زمان تنظیم بیان ژن: عمدتاً هنگام رونویسی
b)نحوه تنظیم بیان ژن: جلوگیری از رونویسی ژنی که به محصول آن نیازی نیست.
c)عوامل موثر در تنظیم بیان ژن:
1-اپران (اسید نوکلئیک)
*تنظیم بیان ژن در موجودات مختلف
ژن‌های ساختاری:
تعریف: بخشی از DNA که از روی آن RNA ساخته می‌شود (هر نوع RNA)
تعداد ژن اپران‌ها:
ـ 1 عدد: از روی آن mRNA تک ژنی ساخته می‌شود.
ـ چند عدد: از روی آن mRNA چند ژنی ساخته می‌شود.
توالی تنظیم‌کننده:
وظیفه: کنترل بیان همزمان ژن‌ها

اجزاء:
ـ اپراتور: توالی مخصوصی از DNA در مجاورت راه‌انداز که پروتئین مهارکننده با اتصال به آن باعث جلوگیری از حرکت RNA پلی‌مراز می‌شود (اختصاصی برای هر اپران)
ـ راه‌انداز: قسمتی از DNA (ژن) که RNA پلی‌مراز جهت شروع رونویسی به آن متصل می‌شود (عمومی برای اپران‌ها)
دانشمندان فرانسوی ارائه‌کننده الگوی اپران: ژاکوب ـ مونو
2- مهارکننده (پروتئین)
الف ـ جنس: پروتئین اختصاصی (برای همان اپران)
ب ـ نام دیگر: پروتئین تنظیم‌کننده، خاموش کننده اپران
ج ـ نحوه تولید: رمزهای مهارکننده روی ژنی به نام ژن تنظیم‌کننده (نوعی ژن ساختاری) قرار دارد.
د ـ عملکرد: خاموش کردن اپران در اثر متصل شدن به اپراتور و در نتیجه جلوگیری نمودن از حرکت RNA پلی‌مراز (جلوگیری از رونویسی)
 
-عامل تنظیم‌کننده:
الف -تعریف: ماده‌ای که به مهارکننده متصل شده، تغییراتی در شکل آن پدید می‌آورد (اختصاصی برای همان اپران)
ب-عملکرد: جلوگیری از اتصال مهارکننده به اپراتور و در نتیجه آماده‌سازی شرایط برای انجام رونویسی (روشن‌کننده اپران)
ج-جنس: ماده‌ای مرتبط با عملکرد محصولات ژن‌های اپران.
مثال‌: متابولیسم لاکتوز در باکتری اشرشیاکولای
....