قسمتی از متن :
2
نابرابری ارث زن و مرد
مقدمه :
عدم تبیین برخی از احكام و حدود الهیدرباره زنان و تبدیل آنان به شبهه، موجبپنداری شده است كه در نظام آفرینش، به زنستم شده است. وجود برخی از آیات و روایات برای بسیاریاز بانوان پرسشانگیز است; از جمله این كه: «چرا ارث زنان نصف ارث مردان است؟» ....
موضوع این نوشته، بررسی مساله ارث زناست كه بر طبق آیه ۱۱ سوره نساء «للذكرمثل حظالانثیین»; سهم مذكر دو برابرسهم مؤنث است.
● در تبیین این موضوع ناچار از ذكر سهمساله هستیم:
۱) یكی از عوامل مهم در ایجاد شبهه، كماطلاعی و گاه بیاطلاعی از احكام و مسایلحقوقی است. موضوع ارث از آن نمونهمسایلی است كه حقیقت آن باچیزی كه زنانمیپندارند كاملا متفاوت است. بر پایه آنچهما در این گفتار دنبال میكنیم، ارث زن بیشاز مرد یا مساوی با مرد است. حال آن كه درنگاه سطحی، تصور میشود كه ارث زن نصفارث مرد است.
۲) این مساله هم از امور روشن اجتماعیو حقوقی است كه انتظار «تساوی حقوق زن ومرد» درهمه چیز، انتظاری بیهوده است. زن ومرد دو موجود با ویژگیهای مخصوص بهخود و دارای دو نوع طبیعت و امكاناتهستندو هیچ یك از آن دو نمیتواند خود راشایسته حقوق مخصوص آن دیگری بداند.آنچه میان آن دو نباید وجود داشته باشد،تبعیض است نه تفاوت. تبعیض در جاییاست كه بین دو شیء با امكانات كاملامساوی، فرق گذاشته شود. قرآن چنینتبعیضی را نه درحق مرد قائل است و نه درحق زن. درآنجا كه از بهره زن و مرد سخنمیگوید، میفرماید: برای هریك از زن و مردحاصل دسترنجشان باید داده شود.«للرجال نصیب مما اكتسبوا و للنساءنصیب ممااكتسبن»(نساء آیه ۳۲) در ثواب اخروی آنان نیز میفرماید: هریكاز زن و مرد مؤمن كه كاری شایسته كردهباشند، به طور كامل پاداش خود را دریافتخواهند كرد. اما از طرفی این حقیقت از امور پذیرفتهعلمی و تجربی است كه توان بدنی مرد بیشتراز زن و نیروی عاطفی زن به مراتب بیشتر ازمرد است. بارداری و شیردهی ویژه زن استو مرد راهی برای دستیابی بدان ندارد و بهطور طبیعی نمیتواند امتیازات این دوره اززندگی زن را دارا شود.
۳) حقیقت این است كه در عصر نزولآیات ارث بر مسلمانان، هیچ زمینهای برایطرح حقوق زن وجود نداشت. مسلمانانی كهدر انتظار نزول آیات الهی پیرامون مسایلزندگی بودند، برخی همان كسانی بودند كه تازمانی پیش زن را جزو دارایی مرد برمیشمردند و هیچ گاه تصور نمیكردند كهاسلام برای زن سهمی از ارث قرار دهد. رسول اكرمصلی الله علیه وآله كه آگاهترین فرد بهرویدادها و افكار زمان خود بود، خوبمیدانست كه طرح مسایل حقوقی زنان درآن دوره، باواكنش رو به رو خواهدشد.ازد
3
یدگاه مردمان آن روزگار، زن موجودیضعیف است كه حتی اگر بخواهد از مزیتیبرخوردار شود باید امتیازش ازمرد كمترباشد. تصور این كه زن در یكی از حقوقخانوادگی یا اجتماعی هم تراز مرد شود واقعافاجعه آفرین بود. از این رو بایست هر حكمیبه نفع زن به تصویب میرسد، به گونهایزیركانه بیان شود كه نه زن از چیزی محرومماند، نه مرد در مقابل آن به واكنش و ستیزواداشته شود. موضوع ارث از آن نمونه احكام بود كهبسیار دقیق و زیركانه مطرح شد و شاید بتوانچنین استنباط كرد كه در آن عصر به آسانیكسی از مردان انحصار طلب به ژرفای آن - كهبه نفع زن طرحریزی شده بود.- پینبرد تا درمقابلش جبههگیری كند.
مساله ارث زن درحالی مطرح گردید كه درمیان مردم عربهرگاه مردی میمرد، فرزندان، زن پدر خود رابه ارث دراختیار میگرفتند و با وی ازدواجمیكردند یا او را به عقد دیگری در میآوردندو مهریه او را مانند دیگر اموال، میان خودقسمت میكردند. این پدیده زشتسبب شدكه آیهای از قرآن (سوره نساء، آیه ۲۲) آنان رااز این كار بازدارد و رفته رفته بدانها تفهیمشود كه زن همانند مرد دارای حقوقی استكه باید محترم شمرده شود. با نزول آیه ارث «فللذكر مثل حظالانثیین» (نساء، آیه ۱۷۶) گفتگوها بالا گرفت.چون برطبق آن آیه، زن نیز از ارث بهرهمیبرد، اگرچه به مقدار نصف مرد. لطافت آیهارث یكی درآن بود كه در ابتدا از حق مردسخن میگفت ولی در اصل نخست اعتراف بهحق زن داشت. آیه نمی فرمود: «ای زنان،ارث شما نصف ارث مردان است.» بلكهفرموده است: «ای مردان! ارث وبهره شما دوبرابر بهره زنان است.» این تعبیر در حقیقتمیزان در ارث را حق زن قرار میدهد. زیرابرای تعیین مقدار ارث مرد، وی باید نخستبه حق زن اعتراف كند و آنگاه به همراه دوبرابر آن برای خود طلب نماید. بر طبق مفادآیه، نخستباید «بهره زن» مشخص وپرداخته شود و آنگاه نصیب مرد خود به خودمعلوم میشود.این موضوع مانند آن است كهبخواهند دوازده سیب را میان یك دختر ویك پسر تقسیم كنند. به پسر میگویند:سیبها باید طوری تقسیم شود كه شما دوبرابر سهمیه دختر برداری.
پس وی نخستباید سیبها را به سه قسمت مساوی تقسیمكند و پس از اعتراف به حق دختر و تقدیمیك سهم آن به وی، دو برابر آن را برای خودبردارد. تا همین جا مرد دلخوش از دو برابر بودنسهمیه خود است و چندان اعتراضی به حكمندارد و زن محروم گذشته نیز از این كه بااحترام، بخشی ازارث به وی تعلق گرفتهخرسند است. با این تقسیم - به طور مثال -ازدوازده میلیون تومان پول كه از پدری بهتنها دختر و پسرش ارث برسد، چهار میلیونسهم دختر میشود و هشت میلیون سهمپسر. این به ظاهر پایان تقسیم ارث میانپسر و دختر (مرد و زن) است ولی در حقیقتكار به پایان نرسیده است. زن در هنگام تقسیم ارث، نصف بهره مردرا به دست آورده است ولی از طرفی از سویخداوند میان زن و مرد احكامی مقرر شدهاست كه این كاستی برای زن جبران میشودو چه بسا سهم
تصاویری از چند صفحه نخست فایل :
توجه فرمایید بدلیل تهیه ی تصویر با نرم افزار های خارجی متن نمایش داده شده در تصاویر ممکن است دارای اشکالاتی در نمایش برخی حروف باشد که در فایل اصلی بدون مشکل است
مبلغ قابل پرداخت 13,000 تومان
برچسب های مهم